Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ - biểu tượng chiến thắng giữa vùng trời Tây Bắc
Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ bắt đầu đúc từ ngày 14/11/2003. Thời điểm đó, Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ là cụm tượng đồng cao, to và nặng nhất Việt Nam.
Ngày 23/2/2004, đoàn vận chuyển tượng xuất phát từ xưởng đúc đồng Ý Yên, Nam Định khởi hành lên Điện Biên. Trải qua 8 ngày vận chuyển bởi đoàn xe siêu trường, siêu trọng bằng đường bộ và đường thủy với gần 700km, trưa ngày 1/3/2004, đoàn xe đã tiến vào cửa ngõ TP. Điện Biên Phủ trong bạt ngàn cờ hoa và sự chào đón nồng nhiệt của đông đảo học sinh, sinh viên, lực lượng vũ trang và đồng bào các dân tộc tỉnh Điện Biên. Công trình được khánh thành vào ngày 30/4/2004, trước thềm kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.
Theo Ban Quản lý di tích tỉnh Điện Biên, cụm Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ có 3 chiến sĩ đứng quay lưng vào nhau, một em bé dân tộc Thái, một bó hoa và một lá cờ Quyết chiến, Quyết thắng.
Trong đó, chiến sĩ phất cao lá cờ tượng trưng cho các đại đoàn tham gia chiến dịch năm xưa, khi sáng tác, tác giả liên tưởng đến chiến sĩ phất cờ trên nóc hầm Tướng De Castries, một chiến sĩ bế em bé dân tộc Thái trên tay cầm một bó hoa tượng trưng cho những văn nghệ sĩ Quân đội đã và đang ngợi ca chiến thắng, để chiến thắng mãi mãi đi vào sử sách.
Em bé dân tộc Thái tượng trưng cho sự nối tiếp thế hệ của các dân tộc, góp phần xây dựng quê hương Tây Bắc giàu đẹp.
Chiến sĩ thứ ba trong cụm tượng thể hiện tinh thần luôn luôn cảnh giác và sẵn sàng chiến đấu của bộ đội Việt Nam.
Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ cùng các di tích lịch sử: Đồi A1, Dốc Bản Kéo, Đồi Him Lam, Độc Lập, Mường Thanh… là niềm tự hào của nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên.
Trục hành lễ đi lên Tượng đài gồm 320 bậc, với 3 chiếu nghỉ lớn tượng trưng cho 3 đợt tấn công của chiến dịch; hai bên trục hành lễ là 56 cột mốc làm bằng đá xanh Thanh Hóa, tượng trưng cho 56 ngày đêm “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” của bộ đội ta trong Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Hai bên sườn đồi dọc trục hành lễ trồng cây hoa ban và một số cây khác tạo cảnh quan thiên nhiên và môi trường thân thiện cho cả khu di tích.
Dịp Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, cụm di tích Tượng đài Chiến Thắng Điện Biên Phủ là điểm đến của đông đảo khách du lịch.
Công trình Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ là điểm đến của chiến thắng và hòa bình, là điểm nhấn trong hành trình du lịch lịch sử và cũng là biểu tượng cho tinh thần quyết chiến, quyết thắng, là biểu tượng hòa bình, độc lập trong thời đại ngày nay.